Kapı Eşiği Etkisi: Kapıdan Geçerken Neden Unutuyoruz?

Yorgunluktan kaynaklanan unutkanlıkların yanı sıra kapı eşiği etkisi de unutkanlık durumlarına neden olabilir.

“Kapı Eşiği Etkisi” olarak adlandırılan bu duruma göre, bir kapıdan geçtiğinizde kısa süre önce önemsediğiniz şeyleri unutabilirsiniz.

2011 yılında yapılan bir araştırmada, bilim insanları katılımcılara nesneler vererek sanal ve gerçek ortamlarda bunları taşımalarını istediler. Katılımcılar bir kapıdan geçtiklerinde, odadaki diğer katılımcılara göre ne yapacaklarını unutma eğiliminde oldular.

Kapıdan Geçmek Bile Unutmaya Sebep Olabilir

Araştırmacılar, beynin anıları bölerek depolama şeklinin bu duruma sebep olduğunu öne sürüyor. Beyin, anıları parçalara ayırarak kaydeder.

Bir sınırı geçmenin, beynin olay modelini güncellemesi ve bağlantılı nesnelerin unutulmasına yol açabileceği belirtiliyor. Yani, mutfaktan bir şey almadan önce salonda düşündüğünüz şeyi mutfakta unutabilirsiniz.

Makalenin yazarlarından Gabriel Radvansky’a göre, bir kapıdan geçmek zihinsel etkinlikleri bölümlere ayırarak dosyalayan bir “olay sınırı” görevi görür.

Görünüşe göre, gerçek bir kapıdan geçmeden sadece bunu hayal etmek bile unutkanlığa sebep olabilir. Son araştırmalar, kapı eşiği etkisinin diğer faktörlere de bağlı olabileceğini gösteriyor.

2021 yılında yapılan bir araştırmada, katılımcılar sanal gerçeklik gözlükleriyle gerçek olmayan odalarda gezintiye çıktılar. Katılımcılardan masalarda yer alan nesneleri ezberlemeleri ve başka masalara gitmeleri istendi. Bazı masalar, sanal otomatik kapılarla girilen başka odalarda yer alıyordu.

Araştırmacılar, kapıların hafızayı olumsuz etkilemediğini gözlemlediler. Ancak sayı sayarak hafızalarını zorlayan katılımcılar, nesneleri daha çok unuttu.

Psikolog Tom Stafford, kapı eşiği etkisinin hem fiziksel hem de zihinsel ortamın değişmesinden kaynaklandığını belirtiyor.

Örneğin, evden çıkmadan önce yatak odasına giderek anahtarları almayı düşündüğünüzü varsayalım. Stafford’a göre, anahtarları alma düşüncesi büyük bir planın parçasıdır ve odayı değiştirirken diğer işleri hatırlamak zor olabilir.

Stafford, “Kapı eşiği etkisi, fiziksel ve zihinsel ortam değişikliğiyle ilişkilidir. Farklı bir odaya geçtiğimizde ve farklı şeyler düşündüğümüzde unutmaya neden olabilir” diyor.

Bu nedenle, zihinsel ve fiziksel ortamı değiştirirken birçok işi aynı anda hatırlamak zor olabilir ve bir işi unutabilirsiniz.